achipíre, achipíri , vrb Definitzione fàere meda in pag'ora; fàere a ora, a tempus Sinònimos e contràrios achivire, aciviri, acodie Maneras de nàrrere csn: a. bisonzu = resèssere a fàghere; a. a su dovere = atèndhere a su dovere, fai unu doveri Frases chie est lestru e cabosu achipit in su tribàgliu ◊ a cosire a màchina s'achipit prus chi no a manu ◊ pro achipire faghide cun ambas manos! ◊ tocat de achipire si cherimus cumprire su tribàgliu! ◊ triballu inzotosu no si ndhe achipit ◊ si s'achipit de coro su dovere che passat su tempus prus serenu 2. chi ia achípiu a su pulma no ndhe fui torrau a pei ◊ su tempus est lestru e deo no poto achipire: lu giuto a tretu e mi at bell'e sighidu (N.Pianu)◊ oe no dh'achípio a fàere custa faina: che dh'acabbo cras ◊ candu est meda, in logu de asfaltu s'àcua no benit achipia Ètimu itl. accivire Tradutziones Frantzesu faire vite, travailler efficacement Ingresu to get through a big piece of work, to work with efficacy Ispagnolu despachar Italianu sbrigare mólto lavóro in pòco tèmpo, lavorare con efficàcia Tedescu leisten, schaffen.

acrancognolàre , vrb: acrocongiolai, acroncognolare Definitzione fàere búngios, pistaduras, pistare, coment'e acracangiai, fàere a crocongiolu Sinònimos e contràrios abbugnai, abburrutonare, aggatare, atzumbarare, catulare, tofedhare Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu bosseler Ingresu to work ashlar Ispagnolu abollar Italianu bugnare Tedescu bossieren.

atoliàre , vrb: atuliare Definitzione fàere is cosas impresse e bene chentza istare perdendho tempus faendho e chentza fàere: a logos dhu narant in su sensu de iscumbatare, fàere unu cunfrontu, atobiare, tzerriare a su matessi logu Sinònimos e contràrios afiliatare, spodhai Frases za ti ndhe cheret de tempus a ndhe atuliare!…◊ istat sempre faghindhe ma no ndhe atúliat, no, de sa cosa! ◊ e candho ndhe atúlias a collire una maghinada de olia collindhe a una a una?! 2. suta su palcu si atzendhiant sos cuntrestos pro atoliare cale fit su mezus poeta cantendhe (S.Patatu) Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu faire vite, travailler efficacement Ingresu to work efficiently Ispagnolu trabajar bien, despachar Italianu lavorare, fare con efficiènza Tedescu tüchtig arbeiten.

fadiàe, fadiài, fadiàri , vrb: afadiai, fadicare, fadigare, fatigai Definitzione pigare a immarritzone a fortza de trebballare, camminare meda o fàere isfortzu Sinònimos e contràrios cansai, istimpidare, istracare, peleai, strachedhai | ctr. pasai, sfadiai Frases curriant sempri sentza de si fadiai ◊ eus a camminai abbellu e candu si fadiaus si pasiaus ◊ babbu tuo at faticatu note e die pro lassare totu a tie Ètimu ltn. *faticare Tradutziones Frantzesu peiner, se fatiguer, accabler Ingresu to work hard, to prostrate Ispagnolu esforzarse Italianu faticare, prostrare Tedescu ermüden, schwächen.

fainàre , vrb Definitzione fàere is fainas / mele fainadu = su chi at triballadu o collidu s'abe; èssere, istare faina faina = trancuinendi, fendi e fateriendi, sèmpere faendho Sinònimos e contràrios trabagiare Frases cuss'ómine passat sas dies fainendhe ◊ s'itevàghere si bidiat e totus fainaiant a sa lestra ◊ in s'aposentu podes reposare o fainare a su seguru Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu travailler Ingresu to work Ispagnolu trabajar Italianu lavorare Tedescu arbeiten.

istimpidàre , vrb Definitzione pigare un'istimpida, una cadha, pelea o múngia manna Sinònimos e contràrios cansai, fadiae, istracare, peleai, strachedhai | ctr. pasai Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu peiner, se fatiguer Ingresu to work hard Ispagnolu darse un tute, cansarse Italianu fare una sfaticata Tedescu sich abschinden.

oberàre , vrb: operai, operare Definitzione fàere faina, òperas, èssere impreaos in calecunu trebballu, in calecunu impreu, cuncordare calecuna cosa de cabbale; foedhandho de males de sa carena, segare calecuna parte malàida po ndhe bogare su malu o po dha mediare Sinònimos e contràrios trabagiare Frases - E ite sezis operendhe? - Pesèndheche custa foga de muru semus! ◊ custu cristianu no est operendhe nudha, petzi in ziru! ◊ est pretzisu de istare a ocros apertos e a pessare in su malu pro operare in su bonu (M.Columbu) 2. a Fulanu l'ant operadu a su coro ◊ in custu bràciu chi mi ant operau parera ca portai fogu tenendi Tradutziones Frantzesu agir, opérer Ingresu to work, to operate on Ispagnolu obrar Italianu operare Tedescu wirken, arbeiten, operieren.

trabagiàre , vrb: trabagliare, trabballae, traballai, traballare, trabbagliare, trabbajare, trabbalgiai, trabballai, trabballare, trabbaxàre, travagliare, travallare, trebballare, trebballari, trebbaxari, tribagliare, triballare, triballiare, trivagliare, trobagliare Definitzione fàere faina, totu su chi serbit a sa vida, po campare, cambiare de istare o andhare méngius, bínchere su bisóngiu, prodúere sa cosa, fàere un'atividade onesta chi portat badàngiu; fàere sa faina de su sartu contivigiandho e atendhendho sa cosa semenada o prantada / triballàresi su dinari = guadangiai su dinai trabballendu, in manera onesta Sinònimos e contràrios fainare, lavorare Maneras de nàrrere csn: trabballai a…(+ nòmini de aina: es. iscrafedhu) = cun…, serbíndhesi de…; trabballai a… (+ nòmini de mustras, pinturas)= faghindhebbei, in s'òpera, mustras, pinturas e gai; trabballai suta manu = a s'acua, chentza chi s'iscat; trabballai in dannu = perdindhebbei, chentza lúcuru; trabballai in s'arti = fàghere su triballu de s'arte chi si tenet Frases is féminas trabballant in domu ◊ non seu trabballendu ca ant serrau sa fàbbrica ◊ sa genti iscít a pràngiri e erriri comenti iscít a trabbalgiai ◊ su mandrone est in disizu de siendha sentza tribagliare ◊ cherjo trabballare, no pèrdere tempus! ◊ si aia trivagliadu no aia bisonzu de pane anzenu ◊ po bivi depiat trabballai che un'iscrau ◊ dèu no ndi bollu dinai aici: bollu trabballai! 2. chini dha trabballat custa bíngia? ◊ cussas sunt terras chentza triballadas ◊ sa cosa prantada cheret triballada pro dare resa 3. su dinari, cussu, si lu triballat! Sambenados e Provèrbios prb: s'ómine a tribagliare, su puzone a bolare Tradutziones Frantzesu travailler Ingresu to work Ispagnolu trabajar Italianu lavorare, coltivare Tedescu arbeiten.

«« Torra a chircare